Ayak Mantarı
Çok yaygın bir cilt problemidir. Bir çok insanda hayat boyu en az bir kere ayak mantarı gelişir. Daha çok erişkin ve ergenlik çağındaki erkeklerde görülür, kadınlarda ve 12 yaşından küçük çocuklarda ise daha nadirdir. Ayak mantarı kolaylıkla tedavi edilebilmesine rağmen başarılı bir tedaviden sonra bile tekrarlayabilmektedir.
Sebep olan mikrop, mantar adı verilen ufak bitki benzeri organizmalardır. Mantar en iyi karanlık, nemli ve ılık ortamlarda büyür.
Ayak ve Tırnak Mantarı Nasıl Bulaşır? Ayak mantarı nasıl gelişir?
-
Havuzlar, plajlar, jimnastik kulüpleri, güzellik salonları, yatılı okullar ve camiler gibi ortak kullanım alanları ve ortak kullanılan havlu, terlik, ayakkabı gibi eşyalar mantarların çoğalması ve bulaşması için çok uygundur.
-
Ayrıca pişikler, ayakkabı vurması, su, deterjan, sentetik giysi ve çoraplara bağlı tahrişler de ayaklarda mantar hastalığı gelişmesi için uygun zemin hazırlar. Ayak mantar hastalığı tedavi edilmediğinde tırnaklara bulaşabilir.
-
Tırnak mantarı genellikle basit bir yaralanma ile başlar. Örneğin, el ve ayak tırnaklarının kırılması, tırnakların çok kısa kesilmesi, dar ayakkabının tırnağı sıkıştırması gibi. Yaralanan tırnağa mantarların yerleşmesi daha kolaydır.
-
Islaklık, terleme, ayakların yetersiz havalanması, ayak mantarı gelişmesi için uygun koşullardır.
-
Ayakların terli kalması, sıkı ve dar ayakkabıların giyilmesi, banyo ve egzersiz sonrasında ayakların düzgün kurulanmaması ayak mantarının gelişmesine katkıda bulunur.
Ayak mantarı nasıl görülür ?
Ayak mantarının görüntüsü herkeste aynı değildir. Bazı kişilerde sadece ayak parmakları arasında ( özellikle son iki ayak parmağı arasında ) soyulma, kepeklenme ve çatlamalar şeklinde görülürken bazı kişilerde ise ayak tabanında ve yanlarında kızarıklık, kepeklenme ve su toplayan yaralar görülebilmektedir. Ayak mantarı aynı zamanda ayakta kaşıntı ve yanma hissine neden olabilir.
Ayak tırnaklarında da mantar hastalığı görülebilir ve bunun tedavisi güçtür. Tırnak mantarı tırnakta kalınlaşma, ufalanma, renk değişikliği ve hatta tırnak kaybı ile sonuçlanabilir.
Tedavi edilmemiş ayak mantarı ciltte çatlamalara, su toplayan yaraların çıkmasına ve ikincil bakteriyel enfeksiyonlara sebep olacaktır.
Ayak mantarı nasıl tedavi edilir?
Mantar tanısı konulduktan hemen sonra tedavi başlanmalıdır. Hafif durumda sürme anti-fungal kremler etkilidir ve yanma hissi ve kaşıntı şikayetlerini de rahatlatır. Daha şiddetli veya mantar hastalığının sürme tedaviyle geçmediği durumlarda anti-fungal ilaçlarının ağızdan alınması gereklidir. Tırnak mantarının ise tedavisi güçtür, aylar boyunca ağızdan ilaç kullanmayı gerektirir. Ağızdan alınan ilaçların ve kremlerin düzenli ve doktorun reçete ettiği süre boyunca kullanılması mantar hastalığının tekrarlamaması için de önemlidir. Çünkü cildin görüntüsü düzelse de mantar hastalığı aktif olarak kalabilir ve tedavi kesildikten bir süre sonra tekrar ortaya çıkabilir.
Ayak ve Tırnak Mantarı Nasıl Tedavi Edilir?
Doktorunuzun Yazdığı İlacı Kullanırken Dikkat Etmeniz Gerekenler:
-
İlacınızı doktorunuzun önerdiği gibi, her gün düzenli kullanın.
-
Sabırlı olun. Bu tedavi zarar görmüş tırnağı iyileştirmeyecektir. Mantarı ortadan kaldırıp alttan gelecek olan tırnağın sağlıklı çıkmasını sağlayacaktır.
-
Tırnağınız iyileşmiyor gibi görünse de, doktorunuzun yazdığı ilacı kullanmaya devam edin ve bitirin.
-
Tırnaklar çok yavaş uzarlar ve sağlıklı yeni bir tırnağın çıkması birkaç ay alabilir. Tırnağın dip kısmında bir miktar yeni sağlıklı tırnak gördüğünüzde tedavinin işe yaradığından emin olabilirsiniz.
-
Doktorunuzun belirttiği zamanda kontrole gelmeyi ihmal etmeyin. Tedavinizin yararlı olup olmadığını ancak doktorunuz söyleyebilir.
-
Tam olarak tedavi edilmediğinde, ayak ve tırnak mantarı tekrar ortaya çıkabilir.
Ayak mantarından korunma yolları nelerdir ?
Ayak mantarından korunmak için şu basit kurallara uymanız gerekmektedir;
- Ayak temiz, serin ve kuru tutulmalıdır.
- Pamuklu, yün veya bunlar gibi emici maddelerden yapılmış çoraplar giyilmelidir.
- Ayakkabılar ayağa tam olmalı ve böylece ayağa ya da tırnaklara travma azaltılmalıdır. Dar burunlu, yüksek topuklu, eski, yıpranmış ayakkabılar, çorapsız giyilen ayakkabılar veya başkasının ayakkabısı giyilmemelidir
- Eski yıpranmış ayakkabılar, çorapsız giyilen ayakkabılar veya başkasının ayakkabısı.
- Yüksek yoğunlukta mantar sporları içerebilecek yüzeylerde yalın ayak yürümekten kaçının : halı döşeli zeminler, banyo yerleri, duşlar, jimnastik salonları, soyunma odaları, yüzme salonları, hamamlar gibi.
- Tırnaklar kısa ve düz kesilmelidir. Kenarlarını yuvarlak kesmeyin.
- Aile üyeleri veya yakın arkadaşlar, temas eden kişiler ayak ve tırnak mantarı için tedavi edilmelidir.
- Ayaklarınızın tümünü özellikle parmak aralarını iyice kurulayınız.
- Yaz mevsiminde sıkı ve dar ayakkabı giymekten kaçınınız, bu mevsimde sandalet tipi ayakkabılar en uygunudur.
- Yaz mevsiminde ayaklara ve ayakkabıların içine antifungal pudraların serpilmesi de mantar hastalığına karşı koruyucudur.