Paraben Nedir?
Kimyasal olarak parabenler p-hidroksi benzoik asidin esterleridir. Yani Benzoik asidin bir türevidirler. Kozmetik ürünlerde propilparaben, methilparaben ve buthilparaben birlikte kullanılır. Gıdalar, kozmetik ürünler ve ilaçlarda bakteri ve mantar oluşumunu engellemek için koruyucu olarak kullanılmaktadır. Ancak son yıllarda kanserojen etkisi bulunduğu çalışmalarla gösterilmiştir. Bazı paraben türlerinin hayvan deneylerinde hafif derecede de olsa östrojen benzeri etkilerinin olduğunun anlaşılmasıyla bu kimyasalın meme kanserine sebep olabileceği iddiaları artmıştır. İngiltere’de yapılan çalışmalar sonucu meme kanseri dokusunda paraben saptanmış olup paraben konsantrasyonu en fazla koltuk altında bulunmuştur. Meme kanserlerinin çoğunun memenin üst dış kadranında ortaya çıkmasının da koltuk altına uygulanan kozmetiklerde bulunan parabenler yüzünden olabileceği ileri sürülmüştür. Northwestern Üniversitesinin 2004’ de yaptığı bir araştırma koltuk altına sıkılan deodorant ve ter önleyicilerin çok sık kullanılmasının erken yaşta meme kanseri riskini artırabileceğini ortaya koymuştur. Parabenlerin erkeklerde de anti-androgenik etki yaparak sperm sayısı ve testosteron salgısını azaltabildiğini gösterilmiştir. Duyarlı insanlarda deride kızarma, kaşınma gibi alerjik tepkilere yol açabileceği gibi derinin erken yaşlanmasına ve DNA’ da hasara da sebep olabileceği bilinmektedir. Son olarak malign melanom gelişimine neden olabileceği gösterilmiştir. Yine plastiklere esneklik kazandıran ve boyalarda kullanılan bir kimyasal olan “fitalatlar” ında infertilite (kısırlık), sperm sayısında azalma, şişmanlık, astım, leiyomyom ve meme kanseriyle ilişkisi olduğu bulunmuştur. Pestisitler ve poliklorlu bifeniller de östrojeni taklit eden özelliklere sahiptir. İnsan meme dokusu ve insan sütünde saptanmışlardır. Bu maddelerle çevresel kirlenme sonucu meme dokusuna girerek birikim yaparlar. Özellikle koltuk altına ve memeye uygulanan östrojenik kozmetikler doğrudan deriden emilir ve meme dokusunda birikirler. Böylece çevresel östrojenler, farmakolojik östrojenler, fitoöstrojenler ve kozmetik kimyasalların birleşmesi ile meme kanseri gelişme riski artmış olur. Paraben nerelerde bulunur? Kozmetikler : fondoten, pudra, göz farı, Maskara, makyaj temizleyici ruj çabuk kuruyan ojeler, saç boyası, şampuan… İlaçlar: merhem, kremler diş macunu diş tozu ve temizleyicileri, güneş yağları, cilt nemlendiricileri, terlemeyi önleyen deodorantlar, sabunlar… Gıdalar: salata sosları, mayonez, hardal, ketçap,dondurulmuş gıdalar, reçeller, meyve suları…